Educatief Archeologisch Erf

De geschiedenis komt in de Broekpolder tot leven. Wie op een zondagmiddag een kijkje neemt achter de houten palissades van het Educatief Archeologisch Erf wandelt zo de steentijd in. Vrijwilligers van de Federatie Broekpolder bouwden hier een reconstructie van een boerderij uit de Vlaardingencultuur (ca. 3.000 v.C.). Er brandt altijd wel een vuurtje, iemand is hout aan het bewerken of er wordt gewerkt op de prehistorische akker naast de boerderij. Scholieren uit het basis- en voortgezet onderwijs kunnen hier hun geschiedenisles aan den lijve ondervinden. En het mooiste is: er komt nog veel meer bij.

Rottahuis

Het eerste bouwwerk dat er volgens planning in 2018 bij wordt gebouwd, is het zogenaamde Rottahuis, opgegraven op de plek waar nu de Markthal in Rotterdam staat. Archeologisch onderzoek legde daar de plattegrond bloot van een huis, gebouwd tussen ongeveer 925 en 1060. Jeroen ter Brugge legt uit wat bezoekers kunnen verwachten: “Het was een klein onderkomen, een zogenaamde prestedelijke woning met twee ruimtes. Er is een leefplek voor de bewoners met een haard, waar ze waarschijnlijk woonden, aten en sliepen. Maar er is ook een ruimte voor huishoudelijke en ambachtelijke activiteiten. Het huis heeft een werkplaats waar ze gereedschap maakten, potten bakten of andere werkzaamheden uitvoerden.” Het Rottahuis sluit goed aan bij het Vlaardingse Educatief Archeologisch Erf omdat Rotta en Flardinga in de elfde eeuw op dezelfde handelsroute lagen.

Boerderij

De tweede reconstructie is een boerderij uit Spijkenisse, uit een opgraving bij Hartel-West. Deze plattegrond is iets ouder dan 1018, maar stilistisch komt het pand hoogstwaarschijnlijk dicht bij wat er in die tijd rond Vlaardingen stond. Het huis is tweemaal zo groot als het Rottahuis. Dat moest ook wel, want deze bewoners hielden vee. Naast het woongedeelte was er een flinke stal. Ook Spijkenisse vertoont gelijkenissen met Vlaardingen in de elfde eeuw. Net als hier moesten bewoners dammen bouwen om zich tegen het water te weren. Op de hoger gelegen grond legden zij akkertjes voor hun gewassen aan en perkten zij een stuk weidegrond af voor hun dieren. Bezoekers zullen straks goed kunnen zien dat er verschil was tussen de steentijdboerderij en deze middeleeuwse boerderij.

Plattegrond

Waarom is er geen Vlaardingse reconstructie? Jeroen: “Omdat hier nog nooit een gaaf elfde-eeuws bouwwerk is opgegraven. Voor een reconstructie heb je een goed geconserveerde plattegrond nodig. Zo’n compleet huis ligt vast ergens onder onze voeten, maar op een plek waar we niet bij kunnen. De kans is groot dat er middeleeuwse fundamenten liggen onder de terp waar de Grote Kerk op staat, op de Markt. Daar zijn wel proefboringen gedaan, maar kunnen we uiteraard niet graven. Gelukkig hebben we met deze huisplattegronden uit Rotterdam en Spijkenisse het perfecte alternatief te pakken.”

Tijdreis

Als de middeleeuwse huizen gereed zijn, gaat het Educatief Archeologisch Erf verder met de andere periodes. Jeroen vertelt over de plannen: “Ons doel is een complete tijdreis. De historische route loopt van de steentijd via de ijzertijd en de Romeinse tijd naar de middeleeuwen. Twintig hectare grond richten we op deze wijze in. Niet alleen de reconstructies zijn waarheidsgetrouw, ook de omgeving moet kloppen. In de ene tijd lagen er ondiepe kreken, in een andere periode groeven onze voorouders sloten. Het zijn allemaal manieren waarop we het verleden tastbaar willen maken. We nodigen bezoekers nadrukkelijk uit om de geschiedenis hier aan te raken. En dat is toch prachtig? Dan doe je iets wat in een museum niet mag en wat met een geschiedenisboek niet kan.”

Rondkijken op het Educatief Archeologisch Erf kan op zondagmiddagen tussen 12.00 en 15.00 uur. Meehelpen mag natuurlijk ook. Voor meer informatie zie www.federatiebroekpolder.nl/vrijwilligers. Het Educatief Archeologisch Erf ligt tegenover Watersportvereniging de Callenburgh, aan de Watersportweg in Vlaardingen.